اوتیت میانی سروز همچنین به عنوان اوتیت مدیا همراه با مایع در گوش، عفونت گوش میانی یا اوتیت همراه با ترشح شناخته می‌شود. این بیماری در شرایطی اتفاق خواهد افتاد که مایعات در گوش میانی تجمع پیدا کنند.
“سروز” به نوعی مایع که در داخل گوش میانی جمع می‌شود، اشاره دارد. مایع سروز معمولاً مایعی مایل به زرد رنگ است. در این حالت، نقص در عملکرد لوله‌ی استاش بیمار وجود دارد و لوله‌ی استاش قادر به تخلیه‌ی مایعات آنطور که باید نیست. به‌دنبال این نقص، ابتدا هوای موجود در محفظه‌ی گوش میانی مصرف می‌شود و چون مجرای استاش امکان باز شدن و تهویه‌ی گوش میانی را ندارد، حالت مکش و فشار منفی در این محفظه ایجاد می‌شود که با کشیده شدن پرده‌ی گوش به سمت داخل همراه خواهد بود. با گذشت زمان و افزایش فشار منفی ایجاد شده، مایع سروز خون از مخاطی که محفظه‌ی گوش میانی را پوشانیده‌اند ترشح و فضای گوش میانی را پُر خواهد کرد که به همین دلیل به آن اوتیت سروز گفته می‌شود.
عوامل خطر برای اوتیت میانی سروز
شایع‌ترین گروه از افرادی که در معرض ابتلا به اوتیت میانی سروز هستند، کودکان‌اند. این اختلال معمولاً طی یک ماه برطرف می‌شود ولی اگر برطرف نشد و مدت زمان ابتلا به درازا انجامید، بیمار باید در اولین فرصت به متخصص گوش و حلق و بینی و کلینیک‌های شنوایی شناسی مراجعه کند تا بررسی‌های لازم انجام شود. دلایل متداول این که بچه‌ها بیشتر در معرض تجمع مایع در گوش قرار دارند شامل اختلاف ساختاری لوله‌ی استاش در کودکان و بزرگسالان است. در كودكان لوله‌ی استاش كوتاه‌تر است و شیب کمتری دارد و باعث می‌شود تخلیه مایعات گوش میانی سخت‌تر و كمتر باشد. در حالی که در بزرگسالان، لوله طولانی‌تر است و شیب بیشتری دارد که به کمک نیروی جاذبه در تخلیه گوش میانی کمک می‌کند. کودکان به احتمال زیاد از سن 3 تا 7 سال حداقل یک بار مایع در گوش میانی خود داشته‌اند. بیشتر کودکان قبل از رسیدن به سن مدرسه حداقل یک بار مایع در گوش میانی خواهند داشت. در حالی که این بیماری بیشتر در کودکان شیوع دارد، بزرگسالان هم ممکن است با اوتیت میانی سروز مواجهه داشته باشند، اما میزان ابتلا در بزرگسالان به اندازه کودکان نیست و درصد کمتری را تشکیل می‌دهد. •خطرات و اختلالاتی وجود دارند که اگر کودک با آن متولد شد احتمال ابتلا به اوتیت میانی سروز را بالا می‌برد و حتما باید ارزیابی‌ها و بررسی‌های تکمیلی و جامع توسط پزشک و متخصص شنوایی شناسی انجام شود. بعضی از این اختلالات به شرح زیر هستند: √شکاف کام. √سندرم داون. √ناهنجاری‌های مادرزادی استخوان صورت. •همچنین بسیاری از بیماری‌های شایع یا شرایط محیطی ویژه که کودکان با آن‌ها روبرو هستند، می‌توانند آن‌ها را در معرض ابتلا به اوتیت سروز قرار دهند از جمله: √سرماخوردگی. √آلرژی. √دود سیگار. √لوزه هایی که بزرگ شده اند و مجری استاش را مسدود کرده اند. √سینوزیت.
علامت های اوتیت میانی سروز چیست؟
ممکن است که کودک یا بزرگسال مبتلا، همیشه علائم بیماری اوتیت میانی را تجربه نکنند، به این معنی که ممکن است هرگز از این امر اطلاع نداشته باشند مگر اینکه به کلینیک‌های شنوایی مراجعه کرده باشند و متخصص شنوایی شناسی از وجود اختلالاتی در گوش بیمار مطلع شود. گاهی ممکن است در جریان معاینات بیماری‌های شنوایی در مهد کودک‌ها و مدارس – که توسط متخصصین شنوایی انجام می‌شود – اوتیت میانی کودک تشخیص داده شود. با این وجود، گاهی اوقات مایعات کافی در فضای گوش میانی وجود دارد که ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را بروز یابد: درد، از دست دادن یا کم شدن قدرت شنوایی، احساس پُری در گوش. در کودکان این علامت دیده می‌شود که کودک گوش خود را زیاد لمس می‌کند یا لاله‌ی گوش خود را می‌کشد و به صداها خوب جواب نمی‌دهد. گاهی هم با لمس کردن گوش کودک، کودک شروع به گریه کردن می‌کند.
اگر متوجه تغییر طولانی مدت در رفتار مرتبط با شنوایی کودک خود شده‌اید، بهتر است که شنوایی شناس برای هرگونه مشکل گوش مانند اوتیت سروز ، آن‌ها را ارزیابی کند.
اوتیت مدیا در مقابل عفونت گوش
توجه داشته باشید که اوتیت میانی، عفونت گوش نیست، در غیر این صورت به عنوان اوتیت حاد شناخته می‌شد. در حالی که هر دو در فضای گوش میانی مایعات دارند؛ در اوتیت میانی حاد مایعات موجود در گوش میانی آلوده شده‌اند، در حالی که در مورد اوتیت سروز چنین نیست و مایع موجود در گوش استریل است. عفونت گوش باعث تغییر شکل پرده‌ی گوش می‌شود و باعث می‌شود که پرده‌ی گوش به سمت بیرون از گوش متمایل شود. اما در اوتیت میانی سروز، رنگ پرده زرد می‌شود و علت آن رنگ مایع سروز می‌باشد که از پشت پرده رویت می‌شود. همچنین در صورت ابتلا به عفونت گوش، تقریباً همیشه همراه با آن تب و درد وجود دارد. البته در صورت عدم درمان اوتیت سروز و نشت عوامل میکروبی به مایع سروز این امکان وجود دارد که اوتیت سروز تبدیل به عفونت حاد گوش میانی شده و حتی با پاره کردن پرده‌ی گوش ترشحات چرکی از گوش خارج شود. در این مرحله معمولا همراه با درد و تب هم خواهد بود.
تشخیص بیماری اوتیت سروز
متخصص شنوایی شناسی بنابر نیاز می‌تواند با استفاده از روش‌های اتوسکوپی و تمپانومتری، اوتیت سروز را به طور معمول تشخیص دهد. اتوسکوپی یا ویدئو اتوسکوپی یکی از راه‌های بررسی پرده‌ی گوش می‌باشد. اتوسکوپ وسیله‌ای است که متخصص شنوایی شناسی با استفاده از آن داخل مجرا و پرده‌ی گوش را بررسی می‌کند تا علائم ایجاد شده را به طور دقیق ببیند و تشخیص لازم را انجام دهد. متخصص شنوایی شناسی از روی علائمی مثل تغییرات رنگ پرده‌ی گوش، رویت سطح مایع و حباب پشت پرده‌ی گوش می‌تواند وجود مایع در پشت پرده را متوجه شود. تمپانومتری آزمایشی است که پاسخ پرده‌ی گوش را نسبت به امواج صوتی اندازه‌گیری می‌کند. از آن‌جایی که مایع در پشت پرده‌ی گوش تجمع یافته، در توانایی حرکت گوش به طور نرمال و طبیعی آن تأثیر می‌گذارد. تمپانومتری می‌تواند در تعیین مایعات در گوش مفید باشد.
مدت زمان باقی ماندن بیماری
اوتیت میانی حداکثر حدود سه ماه طول می‌کشد. اگر مایعات در گوش میانی بیش از سه ماه باقی بماند و اگر به مدت طولانی‌ای این مایعات از گوش میانی حذف و خارج نشوند، ممکن است منجر به عوارض زیر شوند: * بد شنوایی و اختلال در درک و پردازش شنوایی ناشی از محرومیت سیستم شنوایی از شنیدن. * مشکلات عملکرد مدرسه و افت نمرات و سطح یادگیری. * مشکلات رفتاری. * از دست دادن شنوایی. * سرگیجه و مشکلات تعادل. * سایر اختلالات گوش میانی (مانند تمپانوسکلروز و رسوب پلاک‌های کلسیم در مفاصل استخوانچه‌های گوش میانی و روی پرده‌ی گوش و افت شنوایی انتقالی دائمی).
روش های درمانی
درمان OME به عوامل زیادی بستگی دارد و برای هر فرد روش خاصی موثر است. نظارت مداوم: در بیشتر موارد، مایعات موجود در گوش میانی خود به خودی ظرف 4 تا 6 هفته برطرف می‌شوند، بنابراین به درمان خاصی نیازی نیست و باید در این مدت زیر نظر پزشک و متخصص شنوایی شناسی به طور دوره‌ای بررسی شنوایی انجام شود تا در صورت نیاز پیگیری و ویزیت مجدد توسط متخصص گوش و حلق و بینی به انجام رسد. در بسیاری از موارد اوتیت سروز تکرار شونده است و پس از درمان دارویی می‌تواند تکرار شود. لذا اگر اوتیت سروز در کودک شما تشخیص داده شد، پس از هر سرماخوردگی و همچنین هر 3 ماه یک‌بار بهتر است آزمایش تمپانومتری کودک تکرار شود تا از سلامت شنوایی او مطمئن شد. داروها: در بیشتر موارد، مایعات گوش میانی در OME آلوده نیستند بنابراین آنتی‌بیوتیک‌ها تجویز و توصیه نمی‌شوند. میرینگوتومی اگر فرزند شما OME دارد که بیش از 2 یا 3 ماه باقی بماند و این نگرانی وجود دارد که کاهش شنوایی مرتبط با مایعات ممکن است بر رشد گفتار یا عملکرد مدرسه تأثیر بگذارد، پزشک فرزند شما ممکن است لوله‌های گوش (لوله‌های میرینگوتومی) را با عمل جراحی در گوش قرار دهد. این لوله‌ها باعث خروج مایع از گوش می‌شوند. جراحی برداشتن لوزه : اگر فرد دچار بزرگی یا آلوده بودن لوزه‌ها باشد، پزشک ممکن است برداشتن لوزه‌ها را به روش جراحی توصیه کند.
